In mijn studententijd kwam ik uit de kast als lesbisch. Ik studeerde in Utrecht, mijn hele familie woont tot op de dag van vandaag op het platteland in Groningen. Mijn ouders zijn best modern, maar aan een lesbische dochter moesten ze wel erg wennen. Niet in de laatste plaats omdat religie een vrij grote rol in hun leven speelt en we in de hele kerkgemeenschap niemand kennen die homo of lesbisch is. Ik ben de enige, en mijn ouders hebben het daar best moeilijk mee gehad. Dus voordat ze mij, mijn seksuele geaardheid en mijn toenmalige vriendin accepteerden ging daar een paar jaar overheen.
Ik ben inmiddels 29 en vrijgezel. Ik woon in de Randstad en heb een hechte vriendengroep, ook een soort familie. Ook in die ‘familie’ sta ik te boek als lesbisch en dat klopte ook, tot voor kort. Nu voel ik me namelijk steeds meer aangetrokken tot mannen. Ik heb een paar keer een korte fling gehad met een man, en dat heb ik angstvallig geheim gehouden. Want het zou betekenen dat ik weer dat hele proces van uit de kast komen moet doen. Ik heb er zo geen zin in. En ik ben bang voor de reacties. Van mijn ouders, dat ik ze zo moeilijk heb gemaakt en ze ‘voor niets’ zo heb laten werken om mij te accepteren. Van mijn vrienden: Hun beeld van mij klopt dan niet meer en reken maar dat daar opmerkingen van komen. Ik zou me er niks van aan moeten trekken, maar zo simpel is het niet. Zal ik maar gewoon geheim houden dat ik soms mannen date, tot er eventueel iets echt serieus uit voortkomt? Heb je een tip? - K.L
Lieve K.L.,
Je hebt een zwarte zwaan te pakken! Waar je ooit dacht dat er alleen witte zwanen (= ik val op vrouwen) bestonden, weet je nu dat iets buiten je belevingswereld van toen (een zwarte zwaan = ik val (ook) op mannen) toch kan voorkomen. Dat biedt een hoop mogelijkheden, want welke zwarte zwanen zijn er nog meer? Het gaat gepaard met een dosis onduidelijkheid en de realiteit van onzekerheid vinden wij, en onze omgeving, niet altijd even makkelijk te omarmen.
Rigide labels als veiligheid
In een sterk gelovige omgeving is het vaak al moeilijk genoeg om anders te zijn (ik val op vrouwen) en voor nuances is dan vaak geen plek (ik val in ieder geval op vrouwen en verder sluit ik niks uit). Als we voor het eerst uit de kast komen, kunnen woorden heel emanciperend zijn. Zoals het woord lesbisch. Dat ergens een woord voor is, geeft het bestaansrecht. Het bewijst dat er andere mensen op andere momenten en plekken zijn geweest die dezelfde beleving hadden. We zijn dus niet alleen en we zijn legitiem.
Zou je je daarin wat minder stellig hebben opgesteld, dan had dat in je oorspronkelijke familie vervelende discussies kunnen opleveren en misschien heb je zulke gesprekken ook gehad. Zoals of je een lesbische gevoelens niet gewoon diepe vriendschap zijn, of een recalcitrante/studentikoze fase, en of je je niet gewoon kan aanpassen en gedragen naar de norm. In je gekozen familie/vriendengroep kan het gesprek andersom gaan: ben je wel een echte lesbo, ben je een has-bian, en dan nog alle flauwe vooroordelen over biseksuelen over bindingsangst, mensen tegen elkaar uitspelen, hebberig zijn, niet kunnen kiezen, etc.
Het is dus een logische keus geweest dat je je coming out als lesbisch toen hebt gehad zoals het ging. Een eenduidige en duidelijke identiteit gaf houvast en veiligheid, en de grootste kans op acceptatie.
Van identiteit naar verlangen en gedrag
Als we lesbisch niet zien als een label dat zegt wie jij bent, maar een woord dat omschrijft wat iemand voelt en doet, wordt het makkelijker om er meer flexibel mee om te gaan. Je dacht dat je lesbisch was, want dat is wat je deed en voelde, en nu blijkt dat anders te zitten. Biseksueel (of pan of queer?) klopt nu misschien beter en op een later punt past iets anders allicht. Logisch ook, zelfs wetenschappelijk onderzoek vertelt ons dat seksuele voorkeur en identiteit niet statisch zijn, maar veranderen door een mensenleven heen.
Je weet nu dat je op vrouwen en op mannen kunt vallen en dat hoeft niet per se op dezelfde manier te zijn en ook niet per se evenveel of in dezelfde fase van je leven. Hoeveel dat zegt over wie jij in essentie zou zijn is wat mij betreft niet belangrijk. Dat je het ervaart is wat mij betreft reden genoeg om het serieus te nemen en dat zouden anderen dus ook moeten doen.
Energiemanagement rondom uit de kast komen
Je hebt recent wat flings gehad met mannen en dat lijkt je goed te zijn bevallen: mooi voor jou! Wat ik zie bij coming outs is dat gradueel vaak beter werkt voor de omgeving dan met een knal. Ze zullen vast wat vragen hebben en moeten wennen. Als ze daar tijd voor krijgen kan dat uiteindelijk minder werk (en minder acute drama en spanning) zijn voor jou. Dat zou een goede reden zijn ze nu al te vertellen over wat je bezighoudt, in plaats van wachten tot er eventueel een vaste vent in je leven is.
Tegelijkertijd is het niemands zaak behalve de jouwe met wie jij wat uitspookt en is het helemaal aan jou wat je daarover kwijt wilt aan wie. Dus ook als je besluit nu niets te zeggen, is dat een perfect valide keus en jouw goed recht. Een nadeel daarvan is dat je een soort geheim met je meedraagt; geheimen kosten bakken energie en maken ons uiteindelijk eenzaam.
Heel simpel is het een inschatting van wanneer je de emotionele werklast aankunt en in welke porties je die wil en kan dragen. Kijk dus naar je agenda, hoe je fysieke en mentale gezondheid er nu aan toe zijn, en bepaal wat realistisch is.
Als laatst vind het belangrijk om te benoemen dat je geen gepolijste conclusie hoeft af te leveren aan je oorspronkelijke en je gekozen familie. Ook jij hebt je waarschijnlijk verbaasd over dat je met mannen wil en hebt je vrolijk, enthousiast en verward gevoeld. Als je bang bent voor rotopmerkingen, geplaag of dat je niet serieus genomen wordt, kun je dat er ook bij vertellen. Je proces laten zien, in plaats van een eindpunt, is kwetsbaar en daarmee relateerbaar. Dat kan de band tussen jou en je naasten sterker maken. Het heeft als belangrijk bijkomend voordeel dat je al dit onderzoek in jezelf niet helemaal in je eentje hoeft te dragen; dat kan een hoop lichtheid opleveren.
Ik wens je zoveel openheid als jij prettig vindt, en veel plezier met het verkennen van alles wat mogelijk is!
Liefs,
Roos
Meer antwoorden op prangende relatievragen vind je in het ledendomein van Zij Aan Zij. In mijn relatierubriek ‘Roos weet raad’ kijk ik met je mee. Geen onderwerp is me te gek; van leeftijdsverschillen tot BDSM, van hechtingsproblemen tot alledaags gekibbel, van consentkwesties tot open relaties, alles wat te maken heeft met relaties kun je bij me kwijt. Wil jij jouw kwestie aan me voorleggen? Log dan in bij Zij Aan Zij en mail me!