Van de week waren ze er weer: de posters van Second Love in de bushokjes. Slogans als “Op weg naar een avontuurtje? Ik ook!” vullen het straatbeeld. Voor bi-schierige vrouwen is er een extra plekje vrij op het internet: Bi-Love, de site die “niet voor vrouwen in een gelukkige relatie” is.
De SGP vindt hier al een poos wat van, omdat zij ervan overtuigd zijn dat God er wat van vindt. Volgens hen zetten dergelijke sites en campagnes aan tot moreel verwerpelijk gedrag dat niet goed is voor het gezin als hoeksteen van de samenleving. Grappig genoeg is er ook wroeging uit een hele andere hoek: veel polyamoristen zijn ook niet te spreken over Second Love. Polyamoristen doen continu hun best om niet geassocieerd te worden met seksbelustheid en bedrog. Second Love’s reclames, waarin wordt uitgenodigd tot moreel betwistbaar gedrag, gaan tegen hun waarden van openheid en medeweten in. Daarbij willen mensen die hun nonmonogamie consensueel doen, dat meestal graag doen met gelijkgestemden en niet met vreemdgangers. Dat maakt de promo voor Second Love ook een jammere confrontatie: een vreemdgangersplatform is zichtbaar, terwijl open en eerlijk zijn naar je partner(s) dat niet is.
Onder dit alles liggen twee aannames. De eerste is dat dergelijke posters vreemdgaan in z’n algemeenheid normaliseren. De tweede is dat Second Love precies zo wordt gebruikt zoals het zichzelf promoot, namelijk om te liegen tegen je partner. Aan beide aannames twijfel ik.
Op zoek naar duidelijkheid belde even met Erik Drost van Second Love. Hoewel hij ‘t allemaal heel mooi vindt als mensen eerlijk zijn naar elkaar, ziet hij dat over seksuele verlangens praten niet voor iedereen is weggelegd. Dat kan ik volgen; ik heb hetzelfde geuit bij Aan Tafel, de knusse talkshow van jonge makers bij BNNVARA’s Baksteen. Vreemdgangers wegzetten als slecht is te simpel is, ook al kies ik zelf heel bewust niet voor vreemdgaan en ook niet voor vreemdgangers als mijn geliefden. Het is gewoon ontzettend ingewikkeld is om het gesprek over nonmonogame verlangens te beginnen. Ja, het is handig om wat je ervaart vrij snel op tafel te gooien, maar wat als je alleen maar het woord “vreemdgaan” kent? Dan begin je er niet over, want vreemdgaan is slecht en je wilt geen slecht mens zijn. De term “open relatie” is ook beladen; is dat niet iets wat mensen doen als ze elkaar eigenlijk niet meer zien zitten en hun relatie afloopt? En oké, een open relatie, maar hoe zie je dat dan voor je? Ideeën te over, maar praktische voorbeelden zijn er nog steeds weinig dus is het moeilijk te geloven dat het echt kan. Dan is alvast een profiel aanmaken, wat swipen en daarna pas het gesprek aangaan met je partner niet het meest nette, maar wel behoorlijk voor de hand liggend.
Terug naar Erik: hij vindt dat vreemdgaan ervoor kan zorgen dat je niet meteen hoeft weg te rennen uit je vaste relatie als het even minder loopt. Ik kijk daar anders naar; ik denk dat liegen tegen je partner, en al helemaal over je seksuele contacten, een bom legt onder je relatie en dat ‘t een kwestie van tijd is voordat de bom barst. Toch begrijp ik Eriks gedachtegang wel: er is meer mogelijk dan monogamie tot de dood ons scheidt en het kan ingewikkeld zijn in je relatie. Op mijn verzoek mailt hij me later met cijfers over de gebruikers van hun platform: uit een enquête onder profielhouders blijkt dat 65% niet of waarschijnlijk niet van plan is om ook echt met iemand af te spreken. Helaas heeft Erik geen cijfers voor me van of mensen een profiel hebben met medeweten van hun partner(s). Hoeveel mensen ook daadwerkelijk echt een afspraak maken is niet bekend.
Dat laat een hoop aan de interpretatie over. Wat motiveert die 65% nieuwsgierige rondkijkers? Of dat nou het gebrek aan lol in de eigen relatie is, pure nieuwsgierigheid of iets anders, dat vertelt het verhaal niet. En ook zegt het niets over de gevolgen van hun zoektocht. Merken ze dat dit beetje mini-ontrouw al genoeg voor ze was? Opent Second Love voor hen een gesprek met hun partner over dat ze toch wel ‘ns wat zouden willen? Er ontbreekt veel informatie en de woorden die we ervoor gebruiken (vreemdgaan, ontrouw, experimenteren, flirten) dekken niet de lading van de mogelijkheden. Een saillant detail is dat ik van verschillende polyamoristen in de Nederlandse community hoor dat ze een geliefde hebben opgeduikeld via Second Love. Dat geeft al aan dat in het gebruik van het platform nuance ligt.
En hebben we het erover, op sociale media, in onze intieme relaties en zoals gezegd, in de politiek. Second Love choqueert en nee, de slogans van Second Love zijn geen goeie affiches voor de manier van samenzijn die ik beoog. Ze openen wel een gesprek dat we hoognodig moeten hebben, namelijk: wat vinden we van contacten buiten je huidige relatie? En hoe doe je zoiets dan? Daar komt bij dat sommige gebruikers van Second Love het platform inzetten om juist wel op een eerlijke manier gelijkgestemden te vinden. Het is dus te simpel om de reclames weg te zetten alsof het vreemdgaan normaliseert. Dat is namelijk bij lange na niet het hele verhaal en als je het meet aan hoe mensen het werkelijk gebruiken zelfs (deels) onwaar.
Mijn conclusie is revolutionair simpel en nog ver weg: een cultuur van consent en zelfbeschikking en veilige hechting lost dit hele gesprek op. Hoe prettig is het om gewoon te verlangen wat je verlangt, dat serieus te nemen en dat niet te zien als een manco van de perso(o)n(en) die je liefhebt, inclusief jezelf? Je verlangens zijn dan feiten die je bespreekt met de mensen voor wie het relevant is en die jou de wereld gunnen. En of dat nou een verlangen naar een andere persoon is, of naar anderssoortige seks, of dat een wens om helemaal niets te doen met wie dan ook, maakt niet uit.
Helaas is de huidige situatie ingewikkelder dan dat. Angst voor verlating is vaak een reden om niet uit te komen voor verlangens in een partnerrelatie, laat staan als dat verlangens voor andere mensen zijn. Consent is niet zo simpel als “zeg gewoon ja of nee” en vaak nemen/hebben/krijgen we niet genoeg tijd om bij onszelf na te gaan wat werkelijk past. Als laatst is in onze maatschappij niet ieder lichaam gelijk van waarde. Autonomie en zelfbeschikking over je lijf moeten veel mensen zichzelf leren, want van de buitenwereld krijgen ze dat niet mee.
We hebben dus nog een hoop te doen. Second Love toont de grenzen van onze manier van nadenken en praten over relaties. Met hun reclames schuren ze langs de rand en doen ze een kleine en ietwat dubieuze bijdrage aan de emancipatie van keusvrijheid. Wat mij betreft normaliseert Second Love vreemdgaan niet per se, maar toont het wat er aan de hand is: we hebben nonmonogame verlangens in een systeem dat daar niet op is ingericht.
Een noot achteraf: ik word niet gesponsord door Second Love of door wie dan ook. Deze blogpost komt voort uit een verstofte achtergrond in mediawetenschap en een voorliefde voor alles wat ingewikkeld is in relaties.