De emancipatie van jaloezie

Het verrast je vast niet: jaloezie heeft een slechte naam.

Spreek ik met monogame mensen, dan vragen ze er nieuwsgierig naar: “ben je dan niet jaloers?” of “polyamorie, dat kan alleen maar als je niet jaloers bent”. Soms proef ik een milde spot, een enkele keer leedvermaak, maar vaker is er een onderliggende toon van vererende bewondering. Want jaloezie voelen en doorstaan, dat lijkt een haast onmogelijke opgave. Polyamoristen leggen monogamisten vervolgens duidelijk uit dat het allemaal wel meevalt, dat jaloezie heel behapbaar is als je leert ermee om te gaan. De nachtelijke gesprekken en knagende gevoelens van onzekerheid komen niet ter sprake. Uit een behoefte om erkend te worden door de buitenwereld en dit relatieavontuur zo goed mogelijk te doen, is het beeld van De Perfecte Polyamorist™ geschapen, en is jaloezie niet eens meer de bad guy, maar zelfs verbannen uit het gesprek.

Spreek ik met polyamoristen en komt het gesprek op jaloezie, dan kom ik twee reacties vaak tegen. De ene groep houdt het plaatje van de De Perfecte Polyamorist™ hoog en zegt dat ze nog nooit jaloers zijn geweest. Mochten ze eventueel een klein greintje jaloezie voelen, dan is dat met wat rationaliseren en goede communicatie zo weggepoetst, hoe moeilijk de situatie ook is. Een andere groep zegt wel regelmatig jaloezie te ervaren en daar schamen ze zich voor. Zijn ze wel goede polyamoristen? Kunnen ze het wel aan? Is er niet iets mis met ze, dat zij zo worstelen met hun gevoel terwijl andere poly’s nergens last van hebben? Hebben ze dit gedoe niet over zichzelf afgeroepen toen ze deze relatiekeus maakten?

Beide strategieën gaan uit van dezelfde gedachtegangen. Dat jaloezie een duidelijk iets is, een markeerpunt waar je langs kunt komen en dan is het klaar, opgelost. Dat wanneer je jaloezie voelt, het iets zegt over jouw identiteit en geloofwaardigheid. Dat je pas een goede polyamorist bent als je het Groene Monster hebt getemd, en dat je voor die tijd onaf bent, niet goed genoeg.

Verrassing; zo kijk ik er niet naar. Jaloezie kan wat ons betreft wel wat emancipatie gebruiken!

Ik zie jaloezie als een pijnpunt van vroeger dat je opnieuw uitgespeeld ziet in het hier en nu. Dat gebeurt vooral wanneer iemand dichtbij komt en belangrijk voor je is. Logisch dus dat je het tegenkomt in de dynamiek met je partner(s). Om dat te overzien is er wat graafwerk nodig, om zo je eigen gevoelsleven beter te begrijpen. Onder die parapluterm van jaloezie schuilen veel intense en verschillende emoties van angst tot woede met verdriet weer terug, en die hebben allemaal aandacht nodig. Zo komt er ruimte voor andere gevoelens, zoals plezier, durven en gunnen.

Jaloezie is dus geenszins een graadmeter voor of nonmonogame relaties voor jou zijn weggelegd. Het is de manier waarop je ermee omgaat die veel meer zegt