Polyamorie praktisch #01: Het terugkomritueel

De situatie: een van jullie gaat op date

Stel je voor, jij of je partner datet ook met (nieuwe) andere mensen. Heel regelmatig brengt een romantisch afspraakje met een ander de meest doorgewinterde polyamorist van diens stuk. Misschien hebben jullie het van tevoren beknopt gehad over deze date, misschien hebben jullie uitgebreid gesproken over hoe het voelt en wat het allemaal voor jullie ieder betekent. En toch is het elke keer afwachten hoe je je voelt als je je partner weer ziet nadat er een date is geweest. Onzekerheid en veranderingen blijven intrinsiek onzeker en veranderlijk, dus zeker wanneer de date een nieuw persoon is en de vorm van het contact nog helemaal openligt, kunnen goedbedoelde momenten van weerzien moeizaam verlopen. Dat maakt de spanning voor volgende dates buiten de deur alleen maar groter.

Het probleem: is het nog veilig?

Heeft mijn partner zich aan onze afspraken gehouden? Is die date knapper/grappiger/heter/slimmer dan ik? Houd mijn partner nog wel van mij? Gaat mijn partner nog wel aandacht voor me hebben komende tijd? Verandert de relatiesituatie waarin we leven nu ineens heel drastisch? Gaat mijn partner nu bij me weg voor een ander? Wat kan ik verwachten?!

Of: wil mijn partner nog wel bij me nu ik ook met een ander ga? Kan ik mijn blijheid en geluk wel kwijt? Is mijn schuldgevoel terecht? Hoe open en eerlijk moet ik zijn over wat ik heb meegemaakt? Gaat mijn partner me verlaten omdat ik verliefd ben op een ander?

Deze selectie van vragen, uit het leven gegrepen, laat zich het beste samenvatten in: is het nog emotioneel veilig in onze relatie en kan ik nog van mijn partner op aan? En met de beste wil is van tevoren is niet per se te voorspellen hoe intens deze gevoelens zullen zijn.

De moeizaamste taferelen: slepende conflicten

Vaak wordt de toon bij terugkomst in de eerste seconden al gezet. Uit die ene oogopslag, hoe de aanraking van de knuffel voelt, de twijfel in de zin “het was erg leuk…?” proberen we op te maken waar we aan toe zijn met elkaar. Het gevoel van niet-weten kan haast ondraaglijk voelen. Er hangt dan veel van dat weerzien, wat het bepaald niet ontspannener maakt en wat de kans op onhandigheden allen maar vergroot.

Zit het tegen en lopen partners elkaar in de eerste seconden of minuten mis, dan levert dat vaak uren, soms dagen aan gespannen gesprekken, angstig aanklampen en emotioneel wegtrekken op. De blijheid van de datende partner raakt ondergesneeuwd, de vrees van de thuisgebleven partner lijkt werkelijkheid te worden. De verwijdering brengt iedereen grondig van diens stuk en doet hartstikke zeer.

Praktisch gereedschap: het terugkomritueel

Om te dealen met dat zowel jij als je partner niet helemaal kunnen voorspellen hoe het voelt om elkaar weer te zien, en dat jullie allebei graag veilig en verbonden jezelf willen zijn bij elkaar, gebruiken veel polyamoristen een terugkomritueel.

Men neme:

  1. Een tijdsframe. Een kwartier, een uur, de eerste paar uur, net wat voor jullie werkt.
  2. Een medium. In persoon is voor veel mensen fijn, maar soms zit dat er niet in en/of is beeldbellen, voicenotes sturen of appen beter passend.
  3. Een heldere set activiteiten in een van tevoren vaste volgorde. Denk aan knuffelen zonder te praten, eyegazing, elkaar drie complimenten geven, vertellen wat je hebt gemist aan elkaar, elkaar om directe en duidelijke bevestiging vragen, om de beurt vertellen over je ervaring van de afgelopen uren zonder op elkaar te reageren, enkel gevoelswoorden tegen elkaar zeggen voor een gezette tijd, samen afhaaleten bestellen, een wandeling door de buurt maken, en wat jullie ook maar aan verbindende activiteiten kunnen bedenken.

Mix deze ingrediënten door elkaar tot een passend geheel vóórdat de date plaatsvindt en voer het ritueel uit wanneer jullie elkaar weer terugzien na een date. Daardoor zijn jullie niet van dat ene spannende en ongemakkelijke moment afhankelijk en weet je van tevoren: mijn partner is gecommitteerd aan zichzelf, aan mij en aan onze relatie. Het doel is om de emotionele veiligheid na een spannende gebeurtenis (in dit geval dus de date) weer te herstellen, of ten minste te verstevigen. Het is dus belangrijk dat het ritueel bij jullie allebei past, en niet enkel gericht is op “jij moet mij alles gunnen en naar alles luisteren” of “ik heb recht op een onbeperkte mate van bevestiging”. Zorg dat wat jij nodig hebt dus een onderdeel is van jullie ritueel!

Het helpt veel polyamoristen om een redelijk vaststaand ritueel te hebben, hoe bondig ook, zodat ze van die stabiliteit op aan kunnen. Dat zegt niet dat het gelijk de eerste keer lekker loopt. Maak dus aanpassingen waar nodig en check toch telkens even voor aanvang een date in met je partner: “Bij terugkomst doen we ons ritueel, toch?”. Zo zorgen jullie samen voor de veiligheid die ruimte biedt voor vrijheid.

Een voorbeeld uit de praktijk

In het eerste uur dat we elkaar zien, zijn we alleen maar bezig met elkaar en staat het geluid van onze telefoons uit. We zetten een timer van vijf minuten en in die tijd houden we elkaar vast zonder te praten. Gaat de wekker, dan gaan we een ommetje maken, zodat we elkaar niet aan zitten te staren. De eerste helft van het ommetje stellen we elkaar om de beurt een vraag die bedoeld is om info van de ander te krijgen om ons veilig te voelen. Denk aan: “neem je mij iets kwalijk?”, “is er iets veranderd tussen jou en mij?”, etc. De tweede helft van het ommetje stellen we elkaar om de beurt een vraag die de ander uitnodigt om over diens beleving te vertellen, zoals: “wat ging er zoals je had verwacht en wat niet?”, “wat heb je gedaan terwijl ik weg was?”, of “hoe voel je je nu over deze nieuwe persoon?”. Wanneer we terug zijn, knuffelen we opnieuw vijf minuten zonder te praten. Dan houdt het praten over de date op en gaan we iets rustigs en ontspannends samendoen, zoals een serie kijken.


In deze serie lees je over praktische gereedschappen die polyamoristen gebruiken om hun (liefdes-)leven makkelijker, leuker, prettiger, lekkerder te maken. Geen keiharde wetenschap, wel realistische best practices van dappere relatieverkenners.